PERSBERICHT

Exloo, 14 oktober 2019

HET ONTSTAAN VAN DE HONDSRUG

 Woensdagavond 23 oktober vertelt Koos Tap uit Coevorden op een bijeenkomst van de HV Carspel Oderen over het ontstaan van de Hondsrug. Het gebied is ontstaan door een heel grote rivier en door drie ijstijden die het landschap hebben veranderd. De grote rivier stroomde 50 miljoen jaar geleden van Lapland naar Drenthe. Het ontstaan van de Hondsrug is uniek in de wereld. Aanvang 20.00 uur in diner-café Bussemaker in Exloo.

De eerste ijstijd, de Elsterijstijd gaf de eerste aanzet tot de vorming van Drenthe. Deze ijstijd duurde 65.000 jaar en het ijs kwam ongeveer tot Coevorden. De daarop volgende Saale-ijstijd duurde het langst en toen reikte het ijs tot Utrecht. Door het afsmelten van het ijs ontstond de Hondsrug en door verschuiving van dat ijs ontstonden dalen en heuvels.

In de warme periode, het Eemien, die daarna kwam leefden hier dieren, zoals bosolifanten, apen en nijlpaarden.

De laatste ijstijd, het Weichselien, eindigde zo’n 12000 jaar geleden en duurde zo’n 70.000 jaar. Deze bracht geen ijs naar Drenthe. De grond was toen bevroren, de zogenoemde permafrost. De Noordzee lag droog en het waaide hard. Dit had tot gevolg dat er Noordzeezand over Nederland is gewaaid. Er leefden hier, maar ook op de Noordzeebodem, wolharige mammoeten, en neushoorns en vele andere dieren. Dieren die gewend waren aan extreme kou.

Het onderzoek naar het verleden van Drenthe is als een reis in een tijdmachine. Ook de zandsoorten, die Drenthe in de bodem heeft, hebben hun eigen geschiedenis. Ook het zand  komt aan de orde.

Leden en gezinsleden van de leden van de vereniging hebben gratis toegang en niet-leden kunnen de lezing bijwonen tegen een entree van € 5,00 per persoon.

Meer informatie:

Roelof Hoving

Tel: 0591-549268 of 06-29560994

PERSBERICHT

Exloo, 3 oktober 2019

Dominee Van Lunzen terug in Oringer kerk

Zondag 13 oktober komt dominee Harm van Lunzen terug naar Odoorn. In maart ontving de Historische Vereniging Carspel Oderen een portretschilderij van dominee Harm van Lunzen van de familie van huishoudster Lammie Smidt.

Het schilderij uit 1932 hing altijd in de pastorie in Odoorn en later bij zijn huishoudster. Vanaf zondag 13 oktober hangt het in de Odoorner kerk. HV Carspel Oderen vindt –  in overleg met de kerk en het Drents Landschap –  dat dit portret in de kerk hoort.

Bijzondere onthulling

Het schilderij wordt onthuld door de 92-jarige mevrouw W. Eerenstein-Weggemans en Ina Oosterveld-Smidt (tantezegger van Lammie Smidt). Wip Eerenstein heeft Van Lunzen goed gekend en zijn kerkdiensten bezocht. Ze woonde met haar man vroeger naast de kerk. Haar man Willem luidde jarenlang de kerkklokken.

Kerk en nagelaten sporen
De dienst, geleid door Helene Westerik gaat over de kerk als middelpunt – vaak een heilige plek – van het dorp en van de gemeenschap. Zo begon het ook ooit in Odoorn. In de loop der jaren zijn er veel mensen, die op die plek hun sporen hebben achtergelaten. Ook Harm van Lunzen, liet sporen na, waar anderen mee verder gingen. Die zijn te lezen in de juist verschenen special van het blad Spitwa(a)rk, geheel gewijd aan d’Oal domnee.
Jan Henk Akkerman uit Odoorn draagt ook bij aan de dienst. Hij vertelt iets over de historie van de kerk. Door hem wordt een replica van de lithografie van de oude kerk – gemaakt in 1856 – aangeboden.  

Erwin Bowien
Bowien was een Duitse schilder en dichter. Erwin Johannes Bowien (geboren in1899 in Mülheim an der Ruhr, overleden in 1972 in Weil am Rhein) schilderde dit portret schilderij in 1932. In de jaren 1932-1942 woonde Bowien als freelance kunstenaar in Egmond aan den Hoef (Noord-Holland). In 1931 vertrok hij naar Nederland. Aanvankelijk wilde hij alleen naar Amsterdam om een Rembrandt-tentoonstelling bij te wonen, maar hij bleef in Nederland. Het nationaalsocialisme was de reden waarom hij eerst niet naar Duitsland terugkeerde. Voor de mobilisatie in 1940 nam Van Lunzen hem in bescherming en verleende hem vele maanden huisvesting. Na de bezetting van Nederland door de Duitsers zat hij drie dagen in Alkmaar in de gevangenis. Omdat hij vanwege de politieke situatie niets meer kon verdienen, ging hij toch terug naar Duitsland.

Aanvang 10.00 uur met koffie en ontmoeting na de dienst. Iedereen is van harte welkom.

Deze morgen kan ook de special over dominee Harm van Lunzen (€ 6,00) worden gekocht.

.

.

.

PERSBERICHT

Exloo, 29 maart 2019

Willem Hulshof (Exloo) stierf in Nederlands-Indië, het roggewiefien, Buinerkeet en nogmaals Hunsow

Spitwa(a)rk begint in Exloo en Nederlands-Indië. Geert Komduur schrijft een indringend verhaal over zijn oom Willem, die ver van huis, in 1949 om het leven komt.
Jacob Westendorp vertelt ons het roggewiefien. Kinderen werden vroeger bang gemaakt voor haar. Zolang Spitwa(a)rk bestaat is er veel geschreven over het gebied tussen Exloo en Valthe. Wim Oosting komt nog eens terug op de vermeende stad Hunsow. De Middenplaat laat de kleuters uit 1980 zien van de openbare lagere school De Mondenhoek in 1e Exloërmond zien. Oderen verandert gaat over de Buinerkeet. Hoe was het vroeger en hoe nu? De column van Jan Wierenga, Rondblik, heet Herdenken. ‘Herdenken zit ons in het bloed’, aldus Wierenga. Het gaat over de Eerste Wereldoorlog, de vreselijke sneeuwstorm (1979) en de ‘ijzelfurie’ in 1987. Uit de krant gaat over de opening van het dorpshuis in Valthe in 1965. In Herkent u het nog? een bevrijdingsfoto uit 1e Exloërmond.

Exloër Willem Hulshof stierf in Nederland-Indië
Het eerste artikel gaat over Willem Hulshof. Willem, geboren in 1925, was het achtste kind van Pieter Hulshof en Willemtien Hof. De familie Hulshof kwam uit de gemeente Borger.  Hij werd in 1945 opgeroepen voor militaire dienst en hoorde later dat hij naar Indië moest. Ingedeeld bij de Huzaren van Boreel, vertrok hij op 7 januari 1947. Het schip kwam vier weken later aan in Batavia op Java. In juli 1949 kwam hij, vlak voor zijn terugreis, om het leven. Een bijzonder artikel met niet eerder gepubliceerde foto’s.

Het roggewiefien neemt klein Grietien mee
Kinderen werd vroeger streng verboden om in het korenveld te gaan. Ze werden bang gemaakt voor het roggewiefien. Dat was eerst de roggegeest die het koren beschermde. Later werd het roggewiefien als kinderschrik opgevoerd. Bedoeld om, net zoals de weerwolf, de boesjeude, de sokkeraaiwiefies en de kafberen, kinderen ervan te weerhouden iets te doen wat gevaarlijk was. Het roggewiefien was een boze, behekste vrouw in de korenvelden en als ze de kans kreeg, de kinderen meevoerde naar een donker, onbekend rijk. In Spitwa(a)rk gaat het over een boerenfamilie in Vetstukkermond (2e Valthermond) die hun dochter, klein Grietien, verloor

Nog een keer Hunsow…
Begin 2018 vertelde ex-landbouwer Albert Sanders aan de schrijver van dit artikel, dat hij op een perceel tegenover het zwembad in Exloo, aan de weg naar Odoorn, bij het ploegen altijd een gestapelde kring van keien tegenkwam. Dat is geen natuurlijke situatie en wat vertellen al die hunebedden en grafheuvels in die omgeving ons dan? Toch Hunsow?

PERSBERICHT

Exloo, 21 juni 2019

Vervenersfamilie Hadders, anekdotes over familie Takens, Drentse landverhuizers en de militaire dienst van Albert Grooten.

Spitwa(a)rk begint met de familiegeschiedenis van de vervenersfamilie Hadders door Jan Burema uit Wageningen. Van Geert van Rossum Hzn. lezen we over anekdotes van de familie Takens in Exloo. Egbert Roelofs uit Exloo dook in de geschiedenis van de landgenoten, die onder leiding van dominee Van Raalte, eind 19e eeuw naar Amerika gingen. Albert Grooten uit 2e Exloërmond laat zijn grootvader uit Valthermond aan het woord over hoe hij in het begin van de vorig eeuw in dienst kwam.
De Middenplaat laat ons twee ijscoboeren in Valthermond zien. Gerriet van Dijk en Roelf Suk. In Herkent u het nog? gaat het over een bijzondere steen in het bos bij Exloo. In Rondblik laat Jan Wierenga het licht schijnen over grenzen.

Hadders, een bekende naam in Valthermond
Aan de Kavelingen in Valthermond woonden voor 1900 twee verveners met de naam Hadders. Of eigenlijk vier, als we de beide jonge zoons (de opvolgers) al meetellen. Die heetten allebei Jan en ze waren even oud. De auteur is een nazaat van die familie. Zijn moeder, Henny Burema-Hadders is geboren in de karakteristiek villa Kavelingen 26, die ook de voorkant siert. Een artikel met veel wetenswaardigheden over de familie en niet eerder gepubliceerde foto’s.

Anekdotes over de familie Takens
De familienaam Takens kwam eerst niet voor in de gemeente Odoorn. Dat veranderde in het begin van de vorige eeuw. Willem Takens kocht het café van Jacob Warringa. Van Rossum heeft de gegevens van die familie tot begin 1700 uitgezocht.

Drentse landverhuizers naar Amerika
In de jaren 1846-1872 was emigratie een gewaagde onderneming. Er waren voor sommigen sterke argumenten om Nederland te verlaten. Naast economische motieven hoopte men aan de overkant van de oceaan meer godsdienstvrijheid te hebben dan hier in Nederland. Ook uit ons kerspel vertrok een aantal families, onder leiding van dominee Van Raalte, naar Amerika.

De militaire dienst van mijn grootvader
Albert Grooten, moest in 1904 in dienst. Eerst te voet naar Emmen voor de loting en later naar Assen om de dienstplicht van, gelukkig maar negen maanden, te vervullen. In die negen maanden overleed plotseling de vader van soldaat Albert Grooten, de overgrootvader van de auteur.