PERSBERICHT
Exloo, 14 september 2023
Het stenen tijdperk (deel2), marken en hun grenzen, molensteen op nieuwe plek, Valthe rond 1900
Het derde nummer van Spitwa(a)rk begint met het tweede artikel van Jakob Westendorp over de steenfabriek in Valthermond. Nu lezen we hoe het in de oorlog ging en waarom de fabriek uiteindelijk sloot.
Roel Sanders schreef Marken en hun grenzen, over de marken en markestenen in Exloo, Odoorn en Valthe.
Roelof Hoving besteedt aandacht aan de molensteen van Exloo.
In 25 jaar geleden kijken we welke berichten in het derde kwartaal van 1998, het jaar waarin Spitwa(a)rk voor het eerst verscheen, de krant haalden.
Valthe rond 1900 (deel 5) is het laatste artikel van Gradus Kuipers over Valthe rond de vorige eeuwwisseling.
Marchinus Elting schreef een gedicht over veldnamen rondom het dorp Odoorn.
In de rubriek Herkent u het nog? een foto van een groep bosarbeiders van Staatsbosbeheer Odoorn-Exloo.
Op de Middenplaat zien we een klas van de landbouwhuishoudschool 2e Exloërmond uit 1982-1983.
In Rondblik schrijft Jan Wierenga over de kogelgaten die in de 2e Wereldoorlog in een huis aan de Hoofdstraat in Odoorn zijn veroorzaakt door een machinegeweer op een Poolse Cromwelltank.
In Uit de krant een artikel (1971) over een wens om dammen aan te leggen in het Zuiderdiep in Valthermond.
In Oderen verandert de sportzaal in Valthermond, die eind vorige eeuw een kerk werd. Op de voorplaat de stationshalte van 1e Exloërmond.
Het stenen tijdperk (deel 2)
In het vorige nummer stond hoe Valthermond een steenfabriek kreeg.in de Kavelingen. Waarom juist daar een steenfabriek kwam en hoe het bakproces indertijd ging. Deze keer lezen we hoe het na de oorlog ging en waarom de fabriek uiteindelijk werd gesloten.
Marken en hun grenzen
Roel Sanders schreef over Marken en hun grenzen, over de marken en markestenen in Exloo, Odoorn en Valthe. Hij laat ons zien wat er nu van de oorspronkelijke marken in het landschap terug is te vinden.
Molensteen op nieuwe plek
Ooit stond er in bijna elk dorp een molen. Exloo had al in het begin van de 19e eeuw een korenmolen, die aan de huidige Boslaan stond. De molensteen van die molen van Exloo stond jaren aan de Zuiderhoofdstraat. Op 20 juni heeft een aantal vrijwilligers de maalsteen verplaatst naar de Meulenhoek, op de hoek Boslaan-Hoofdstraat.
25 jaar geleden
Deze keer met artikelen over uitvinding elektrofiets in Klijndijk, Boet’n Deure, Sivo, Exloër zuivelboerderij, vraag om kanaal in 2e Exloërmond open te graven, versierde fietsen in Valthe, Oringer dominee op fiets, hulphonden in Valthermond.
Valthe rond 1900
Gradus Kuipers (1880-1969) heeft een aantal herinneringen, die ons een beeld geven van het leven rond 1880-1900 in en rondom Valthe, vastgelegd. Deze keer herinneringen uit zijn kinderjaren. Deze keer onder andere over zijn ouderlijk huis, het vervoer per paard en over lammeren.
Veldnamen rond Oring
In het gedicht over veldnamen rondom het dorp Odoorn lezen we niet allen over veldnamen rondom Odoorn, maar ook over planten en dieren
Het wordt, indien gewenst, op verzoek toegezonden. Het blad is verkrijgbaar de Coöp in Odoorn, bibliotheek en het Vervenershuus in Valthermond, de bibliotheek Odoorn en boekhandel Boelens (Emmermeer).
Roelof Hoving
Tel: 0591-549268 (privé)
06-29560994
PERSBERICHT
Exloo, 25 juni 2023
Een bijzondere dominee in Odoorn, het Dingelbos, het stenen tijdperk, vliegtuigcrashes
De nieuwe Spitwa(a)rk begint deze keer met Een bijzondere dominee in Odoorn van Rieks Timmermans. Predikant Niewold stond in de 18e eeuw in Odoorn en vond de voorloper van de fiets uit.
Roel Sanders woonde als kind aan de Valtherweg in Exloo, ook bekend als ‘veur de landen’ en vlakbij het Dingselbos. Hij vertelt waar de naam Dingels waarschijnlijk vandaan komt.
Jakob Westendorp schrijft in Het stenentijdperk over de steenfabriek in de Kavelingen. in Valthermond
In Vliegtuigcrashes in de Tweede Wereldoorlog van Roelof Hoving leest u meer over zes vliegtuigen, bemanning en wat er gebeurde. In het artikel ook foto’s van de informatiepanelen plus de locaties.
In Massagraf bij Ees schoongemaakt door schoolkinderen van Roelof Hoving zien we hoe het ‘graf’ schoon wordt gemaakt door de schoolkinderen uit Ees en organisator Willie Weerman.
In 25 jaar geleden kijken we terug naar het tweede kwartaal van 1998 met een aantal berichten, die toen de krant haalde.
Rondblik van Jan Wierenga gaat over het vliegtuig dat in februari 1945 in 2e Exloërmond een noodlanding maakte.
Op de Middenplaat, de zesde klas van 1960/1961 van de openbare lagere school Exloo.
In Herkent u het nog? een foto van het plaatselijk comité in 1975 uit Odoorn.
In Uit de krant gaat het over het eeuwfeest van 2e Exloërmond in 1953. Een uitgebreid artikel met mooie oude foto’s over onder andere de festiviteiten.
Op de voorplaat een oude plaat van de Zefatsweg in Valthe.
Een bijzondere dominee in Odoorn
In de 18e eeuw stond Focco Louwerts Nieuwold, predikant en uitvinder,
gedurende 19 jaren op de Odoorner kansel. Hij was zeer inventief en werd bekend door het uitvinden van een soort loopfiets, waarmee hij van Odoorn naar Exloo en Valthe reed. Ook verbeterde hij het Drentse spinnewiel en repareerde klokken. Nieuwold was niet zomaar een dominee, maar een bijzondere dominee.
Dingselbos
Roel Sanders gaat terug naar zijn jeugd aan de Valtherweg (Veur de Landen) en neemt ons mee naar het Dingselbos, waar hij zo’n tachtig jaar geleden veel speelde. Nu gaat hij in op de naam en waar die waarschijnlijk vandaan komt.
25 Jaar geleden
De redactie van Spitwa(a)rk gaat naar zijn geboortejaar 1998.
Deze keer artikelen uit het tweede kwartaal van 1dat jaar. U leest over Natte voeten buitenbeurs In ’t Gras, Slecht weer spelbreker schaapscheerdersfeest, Eekhoorntjesland, minimuseum in Klijndijk met opgezette dieren, Eerbetoon aan grondleggers Valthermond, Harmonie vijftig jaar; feest in 2e Exloërmond.
Het stenen tijdperk
Met ‘het stenen tijdperk’ bedoelt de auteur de periode dat aan de Kavelingen in Valthermond een steenfabriek stond en in bedrijf was. Waarom daar een steenfabriek, zullen velen zich afvragen? Er was immers geen klei in de directe omgeving voorhanden. In dit en een volgend artikel leest u alles over deze steenfabriek.
Vliegtuigcrashes inde Tweede Wereldoorlog
Vorig jaar zijn op het grondgebied van de voormalige gemeente Odoorn vier informatiepanelen geplaatst op de locaties waar in de Tweede Wereldoorlog een gevechtsvliegtuig van de geallieerden crashte. Dit jaar de laatste twee. In 2e Exloërmond onthulde burgemeester Jan Seton en kinderburgemeester Lotte van der Scheur het laatste paneel.
In dit artikel staan de zes panelen afgedrukt en kunt lezen waar u ze kunt vinden.
Het wordt, indien gewenst, op verzoek toegezonden. Het blad is verkrijgbaar de Coöp in Odoorn, bibliotheek en het Vervenershuus in Valthermond, de bibliotheek Odoorn en boekhandel Boelens (Emmermeer).
Roelof Hoving
Tel: 0591-549268 (privé)
06-29560994
Onthulling van vliegtuigpaneel.
Zie onderaan tv-item op RTV Drenthe.
Vandaag 26 mei 2023 onthulde burgemeester Jan Seton en kinderburgemeester Lotte van der Scheur een informatiepaneel over het vliegtuig dat op 8 februari neerstortte in 2e Exloërmond. Dit gebeurde bij de Venehoeve van de familie Veneman, Zuiderdiep 380a aan het Zuiderdiep. In 1e Exloërmond (nummer 96) is het vijfde bord kortgeleden geplaatst.
Vorig jaar heeft de HV Carspel Oderen een viertal informatiepanelen geplaatst op de locaties waar in de Tweede Wereldoorlog een gevechtsvliegtuig van de geallieerden neerstortte. De bedoeling was om deze panelen in 2020 te plaatsen, het jaar dat we onze 75-jarige bevrijding zouden vieren. Vanwege de coronapandemie kon die niet doorgaan. Op deze panelen staat informatie (in het Nederlands, Engels en Duits) over de vliegtuigen en hun bemanning.
Crashdatum en locatie
Twee panelen staan in Valthe (gecrasht op 7 juli 1944 en op 16 februari 1945), één in Exloo (gecrasht op 11 januari 1944) en één in Odoornerveen (gecrasht 3 februari 1943). De panelen staan: in Exloo in het bos bij het vliegtuigmonument, in Valthe tegenover Weerdingerweg 1 aan het wandelpad en na Schoolstraat 20, eveneens aan het wandelpad en in Odoornerveen ter hoogte van Zuidzijde 20 en het paneel in 1e Exloërmond (gecrasht op 4 juli 1941) bij het adres Exloërmond 96.
In 2e Exloërmond
Het betreft het paneel over de noodlanding van Tempest EJ750 SA-B, gevlogen door First Lieutenant William ‘Bill’ Lister Miller. Op 8 februari 1945 vertrok de Tempest van de RAF-vliegbasis Volkel (Noord-Brabant), als leider van een formatie jachttoestellen voor een aanval op Duits scheepvaartverkeer in het Dortmund-Eemskanaal. Tijdens deze aanval werd het toestel geraakt en ernstig beschadigd door afweergeschut of door rondvliegend materiaal van het binnenvaartschip dat tijdens deze aanval werd vernietigd. Nadat het vliegtuig over de Nederlandse grens was gevlogen, vloog de piloot al te laag om nog veilig het toestel te kunnen verlaten en moest hij om 17:10 uur in 2e Exloërmond een geforceerde noodlanding maken. De piloot werd opgevangen en verborgen gehouden tot hij meer dan twee maanden later door de Polen werd bevrijd.
Stichting Luchtoorlog Onderzoek Drenthe gaf een korte presentatie over project Lost Wings, waarna de onthulling door burgemeester Jan Seton en kinderburgemeester Lotte van der Scheur plaatsvond.
Met de onthulling staan er zes Lost Wings informatiepanelen in voormalige gemeente Odoorn.
Op RTV Drenthe staat het volgende item:
https://www.rtvdrenthe.nl/…/gevechtsvliegtuigen-maakten-noo…
Roelof Hoving
☎ 0591-549268
📞 06-29560994
PERSBERICHT
Exloo, 14 mei 2023
Vliegtuigcrashes in voormalig gemeente Odoorn
Vrijdag 26 mei in een bijeenkomst vanaf 14.30 uur, onthullen burgemeester Jan Seton en kinderburgemeester Lotte van der Scheur een informatiepaneel over het vliegtuig dat op 8 februari neerstortte in 2e Exloërmond. Dit gebeurt bij de Venehoeve van de familie Veneman, Zuiderdiep 380a aan het Zuiderdiep.
Vorig jaar heeft de HV Carspel Oderen een viertal informatiepanelen geplaatst op de locaties waar in de Tweede Wereldoorlog een gevechtsvliegtuig van de geallieerden neerstortte. De bedoeling was om deze panelen in 2020 te plaatsen, het jaar dat we onze 75-jarige bevrijding zouden vieren. Vanwege de coronapandemie kon die niet doorgaan. Op deze panelen staat informatie (in het Nederlands, Engels en Duits) over de vliegtuigen en hun bemanning.
Afsluiting project in 2e Exloërmond
Op vrijdagmiddag 26 mei wordt dit project afgesloten door het onthullen van het bord in 2e Exloërmond. Het paneel in 1e Exloërmond is dan reeds geplaatst.
Crashdatum en locatie
Twee panelen staan in Valthe (gecrasht op 7 juli 1944 en op 16 februari 1945), één in Exloo (gecrasht op 11 januari 1944) en één in Odoornerveen (gecrasht 3 februari 1943). De panelen staan: in Exloo in het bos bij het vliegtuigmonument, in Valthe tegenover Weerdingerweg 1 aan het wandelpad en na Schoolstraat 20, eveneens aan het wandelpad en in Odoornerveen ter hoogte van Zuidzijde 2 en het paneel in 1e Exloërmond (gecrasht op 4 juli 1941) bij het adres Exloërmond 96.
In 2e Exloërmond een geforceerde noodlanding
Op 8 februari 1945 vertrok de Tempest van de RAF-vliegbasis Volkel (Noord-Brabant), als leider van een formatie jachttoestellen voor een aanval op Duits scheepvaartverkeer in het Dortmund-Eemskanaal. Tijdens deze aanval werd het toestel geraakt en ernstig beschadigd door afweergeschut of door rondvliegend materiaal van het binnenvaartschip dat tijdens deze aanval werd vernietigd. Nadat het vliegtuig over de Nederlandse grens was gevlogen, vloog de piloot al te laag om nog veilig het toestel te kunnen verlaten en moest hij om 17:10 uur in 2e Exloërmond een geforceerde noodlanding maken. De piloot werd opgevangen en verborgen gehouden tot hij meer dan twee maanden later door de Polen werd bevrijd.
Meer informatie:
Roelof Hoving
Tel: 0591-549268 of 06-29560994
Programma:
U bent 26 mei welkom om 14.30 uur bij de Venehoeve bij de familie Veneman, Zuiderdiep 380a aan het Zuiderdiep in 2e Exloërmond.
14.30 uur Komst genodigden
14.45 uur Opening bijeenkomst
14.50 uur Presentatie Stichting Luchtoorlog Onderzoek Drenthe
15.05 uur Onthulling informatiepaneel Lost Wings 40-45 door de burgemeester Jan Seton en kinderburgemeester Lotte van der Scheur.
Hierna gezellig samenzijn, onder andere onder het genot van een op deze locatie toepasselijk hapje, of iets anders, van producten van de Venehoeve. U kunt dan ook kopieën van de vijf andere borden bekijken.
PERSBERICHT
Exloo, 28 maart 2023
Een kleine 100 jaar blikfabriek in Hoogeveen
Donderdag 13 april organiseert de HV Carspel Oderen een lezing over de Blikfabriek in Hoogeveen. Johan Bisschop vertelt over de geschiedenis van de Blikfabriek in diner-café Bussemaker in Exloo. Aanvang 20.00 uur.
In 1895 gaat de coöperatieve stoomzuivelfabriek in Hoogeveen van start. Schoorvoetend besluiten steeds meer boeren om hun melk aan dit ‘botterfabriekie’ te leveren. Het bedrijf groeit als kool, mede vanwege de hoge kwaliteit boter die er geproduceerd wordt. Om niet alleen van de prijs van boter afhankelijk te zijn besluit het bestuur om naast de boter nóg een product te produceren: gecondenseerde melk. Tja, daarvoor is blik nodig.
Wethouder en ambtenaar worden directeur
Door allerlei verwikkelingen worden een wethouder en een hoge gemeenteambtenaar (tegen hun zin) plotseling directeuren van het kleine zelfstandige blikfabriekje. Ondanks de zware concurrentie van de twee grootste blikfabrieken in ons land, Thomassen & Drijver en De Vereenigde Blikfabrieken, weet het bedrijfje zelfstandig te blijven. Door zich bijzonder sociaal op te stellen voor hun werknemers groeit dit kleine fabriekje uit tot een bedrijf met ruim 800 werknemers op haar hoogtepunt. Steeds andere aandeelhoudersbedrijven worden in de loop der tijd eigenaar. Duitse, Belgische en Amerikaanse eigenaren heeft het gehad. En uiteindelijk zijn ze eigendom geworden van een Canadees pensioenfonds voor het onderwijs.
Bijna 100 jaar prachtige blikken
Blikken van Zwitsal, Buisman, Silvo, Hofnar en vele beschuitbussen werden in Hoogeveen gemaakt. Veelal blikjes die eenieder herkent, maar waarvan de meesten nooit geweten hebben dat ze in Hoogeveen zijn gemaakt. Waar aanvankelijk blikjes met de hand geknipt, gevormd en gesoldeerd werden, rollen nu dagelijks tienduizenden blikken van extreem hoge kwaliteit van de band. Goed zijn voor je personeel en ze scholen, scholen en scholen blijkt van cruciaal belang geweest voor hun voortbestaan. Blikfabriek Drenthina bestaat over 2 jaar 100 jaar!
Leden en gezinsleden van de leden van de vereniging hebben gratis toegang en niet-leden kunnen de lezing bijwonen tegen een entree van € 5,00 per persoon.
Meer informatie:
Roelof Hoving
Tel: 0591-549268 of 06-29560994
PERSBERICHT
Exloo, 17 maart 2023
Gespeelde zwangerschap in Valthermond, Sanders en Brakels over een erfenis in Staatsbossen en het Westerink-fietspad in Valthe
In de nieuwe Spitwa(a)rk deze keer drie artikelen over de Tweede Wereldoorlog.
Henriët Kamies-Germs schreef over haar oma, Berendina Slinger uit Valthermond. Zij beviel zogenaamd in 1942 in het ziekenhuis in Emmen van een joods meisje, Vera Rothschild.
Het tweede artikel is een interview met Harm Sanders en Hendrik Brakels (beide Exloërs zijn overleden) over kamp De Hertenkei tussen Odoorn en Exloo.
Henk van der Veen schrijft over verzetsman Hendrik Westerink en het naar hem genoemde fietspad vanaf Valthe richting Emmen.
Op de voorplaat de overhandiging van het 0-nummer door burgemeester Roelof Schaange (1811), vertolkt door Gerrit Bruins uit Borger, aan aannemer Henk Zomer en wethouder Pieter van Enckevort.
In de rubriek Herkent u het nog? een foto van Gerrit Dam, klerk/schrijver bij notaris Wichers in Exloo, met daarop ook zijn gezin en anderen.
Op de Middenplaat een prachtige interieurfoto van de winkel van familie Pater (1950) in de Fabrieksstraat in Exloo.
Uit de krant is een artikel over bedrag voor de overstroomde gebieden in 1953, ingezameld in de gemeente Odoorn.
Dit jaar viert jaar Spitwa(a)rk zijn 25e verjaardag. Een nieuwe rubriek is daarom 25 Jaar geleden. Hierin Berend Gengler 106 jaar oud (2e Exloërmond), Wim Heusinkveld (varkenshouder Exloërveen), Harm Geerts (Exloo) over buurtvereniging Kruisstraat, voorzitter Willem Bruining over 50-jarig jubileum Valther Boys.
Jan Wierenga schreef een mooie Rondblik. Deze keer over Cuby (Harry Muskee) van Cuby and the Blizzards.
Oderen verandert gaat over het pand van Twickler aan het Zuiderdiep in Valthermond.
Berendina Slinger en een gespeelde zwangerschap
Op verzoek van huisarts Cornelis Boeke en gynaecoloog Van Heerde liep Berendina een aantal maanden met een kussen onder haar kleding, waardoor het leek dat ze zwanger was. Toen de echte (joodse) moeder bevallen was, kwam Berendina terug uit Emmen met Vera als een ongetrouwde moeder. In het artikel staan diverse citaten uit brieven van na de oorlog van moeder Herta Rothschild. Ze geven ook een beeld van de tijd na de oorlog voor het Joodse gezin. In het artikel foto’s van Berendina, Vera, het gezin Rothschild, dokter Boeke en gynaecoloog Van Heerde.
Erfenis uit het verleden
Op de bevrijdingsdag van Odoorn, 11 april 1945, gaf de Duitse bevelhebber in het bos tussen Odoorn en Exloo opdracht om de aanwezige munitie in het kamp op te blazen. Hierover is vaker bericht. Nu een verhaal van twee Exloërs over hun ervaringen, het bouwen van munitiedepots en het halen van munitie uit Emmen, over het kamp, opgetekend in 1997. Ook aandacht voor de drie jongens die omkwamen, omdat ze na de oorlog speelden met verspreide munitie.
Fietspad herinnert aan verzetsdaden
Henk van der Veen schreef over het fietspad door het Valtherbos van Valthe naar Emmen tot de grens met de gemeente Emmen. Dat pad werd vorig jaar genoemd naar Hendrik Westerink, een van degenen, die de joden in het onderduikershol hielp.
Het wordt, indien gewenst, op verzoek toegezonden. Het blad is verkrijgbaar de Coöp in Odoorn, bibliotheek en het Vervenershuus in Valthermond, de bibliotheek Odoorn en boekhandel Boelens (Emmermeer).
Roelof Hoving
Thujalaan 4
7875 EP Exloo
☎ 0591-549268
📞 06-29560994
PERSBERICHT
Drenthe toen en nu
Maandag 13 maart houdt Bernhard Hanskamp uit Nijlande, oud-planoloog van de provincie, een lezing over de (voorspoedige) naoorlogse ontwikkeling van ons gebied. Hoe kwamen ingrijpende veranderingen tot stand op de Hondsrug, het aangrenzende veenkoloniale gebied en bij de Hunze?
Wat als andere bestuurders in Drenthe de touwtjes in handen hadden gehad? Als natuurorganisaties zich niet hard hadden gemaakt voor de belangen van Drenthe? Als de burgers onverschillig waren geweest over de plannen voor nieuwe woonwijken? Als alle plannen die er ooit lagen waren doorgegaan? Aanvang 20.00 uur in Ons Dorpshuis in Valthe.
Wonder van Drenthe
Vooraf gaat hij in op de goede ontwikkeling van Drenthe. Van de structurele achterstandsprovincie naar sociaal economisch een gewone provincie. Maar wel een provincie met blijvende aandacht voor natuur en cultuur, het Drentse landschap.
Op deze avond gaat hij in de planologische ontwikkeling van deze streek, zoals de ontwikkelingen als ruilverkavelen, wel of niet uitbreiden van dorpen, vestiging van recreatie, natuur, aanpak Hunze, ontginnen of nieuwe natuur, wel of geen bedrijventerreinen wel of gen nieuwe snelweg.
Welke ontwikkelingen in gemeente Odoorn en waarom?
Hanskamp doet dit met aantal unieke voorbeelden: de locatiekeuze van Hunzebergen, maar ook gaat hij in op de Exloo als voorbeeld dorpsuitbreiding, waarom LOFAR hier? Hij gaat in op vragen als waarom het nieuwe dorp Oosterveld niet is gebouwd Waarom drie ruilverkavelingen rond Odoorn? Waarom is de ontwikkeling van Valthe anders dan die bij Weerdinge? Hoe was het advies over het Schapenpark 50 jaar geleden.
Aan het eind is er gelegenheid voor vragen en discussie, waarbij hij ook op actuele ontwikkelingen kan worden ingegaan.
Voor informatie zoek alvast op uw computer gewogen ruimte en bewogen ruimte en op Bernhard Hanskamp Zijn laatste boek Gewogen Ruimte (300 pagina ‘s, 300 afbeeldingen) is alleen die avond met korting te koop, voor totaal 30 euro contant
Leden en gezinsleden van de leden van de vereniging hebben gratis toegang en niet-leden kunnen de lezing bijwonen tegen een entree van € 5,00 per persoon.
Meer informatie:
Roelof Hoving
Tel: 0591-549268 of 06-29560994